Synodality: တႈလဲလိဏကြံဏသး အိဥဒီးတႈပညိဏလ႕ တႈကဲထီဥပွၚစိဏဆွ႕တႈသးခုကစီဥ

၁၆ ဘ်ီတဘ်ီတႈအိဥဖွိဥတ႕ဥပီဥလိဏသး (Synod) အပတီႈခံ အတႈကြဲးနီဥကြဲးဃါလ႕ခံကတ႕ႈ မ့ႈတႈလ႕အဘဥဃးဒီး တႈရ့လိဏမုဏလိဏသး (Communion)ယ တႈဖံးဃုဏမၚဃုဏသကိးတႈ (Participation)ယ တႈစိဏဆွ႕တႈသးခုကစီဥ (Mission), နဥ့လီၚ’

တႈပဏဖွိဥဆီလီၚပဏလီၚ တႈကြဲးနီဥကြဲးဃါ လ႕ခံကတ႕ႈ ”The Structure of the Final Document-

တႈကြဲးနီဥကြဲးဃါ လ႕ခံကတ႕ႈအံၚ အိဥ၀ဲဎဲႈပတီႈယ အိဥသူဥလီၚအသးလ႕ ကစႈဎ့ဥရွဴးခရံဏ ဂဲၚဆ႕ထ႕ဥသမူထီဥက့ၚ၀ံၚ လိဏဖ်ါထီဥအသးလ႕ ပွၚတႈမ႕ဖိသ့ဥတဖဥအမဲဏညါ တႈဂ့ႈအံၚအဖီခိဥနဥ့လီၚ’ အဆိကတ႕ႈတပတီႈမ့ႈ၀ဲ တႈရိဏဖွိဥဃူဖိးလိဏသး အသးကံဥပူၚယ ဒီးခံတပတီႈမ့ႈ၀ဲ လ႕ခ်ံဖီခိဥ နဥ့လီၚ’ အအံၚယ မ့ႈ၀ဲတႈလဲလိဏကြံဏသးလ႕ အဘဥဃးဒီး တႈရ့လိဏမုဏလိဏသး လ႕အဒုးအိဥထီဥ ခရံဏဖိအကရ႕ကရိ ဒီး တ့ကဲထီဥ၀ဲတႈစိဏဆွ႕တႈသးခုကစီဥ အတႈဖံးတႈမၚအက့ႈအဂီၚ လ႕ဎြၚအတႈကိးယ တႈဆိဥဂ့ၚလီၚလီၚဆီဆီ (Chrisms), ဒီးတႈအိဥဖွိဥကရ႕အတႈဖံးတႈမၚ လ႕အလီၚဆီ၀ဲသ့ဥတဖဥယ ဒီးသ႕တပတီႈမ့ႈ၀ဲ တ့ႈလီၚစၚ (Cast the Net) လ႕အမ့ႈ တႈလ႕ပွၚကဘဥမၚအီၚ သ႕မံၚသ႕မေိအတႈဘဥဃးဘ်းစဲလိဏအသးယ ဒီးမ့ႈတႈလ႕အဘ်းစဲလိဏအသးဒီး တႈထံဥသ့ဥညါတႈယ တႈဆ႕တဲႈတႈယ တႈဖ်ါဆဲးဖ်ိယ တႈဟံးနႈ့မူဒါ ဒီး တႈသမံသမိးဆ႕တဲႈတႈ နဥ့လီၚ’

လြံဥတပတီႈမ့ႈ၀ဲယ တႈမၚနႈ့ညဥအါအါဂီႈဂီႈ လ႕အပဏဖ်ါထီဥတႈဂ့ႈလ႕အမ့ႈ တႈမၚဒိဥထီဥထီထီၤဥ တႈဆီတလဲတႈဆိဥဂ့ၚသ့ဥတဖဥ ဒီးဘံပကံးဘ်းစဲ တႈအ႕ဥလီၚအီလီၚ လ႕အပဏဖွိဥဃုဏပွၚ လ႕တႈအိဥဖွိဥကရ႕အပူၚယ ဒီးဎဲႈတပတီႈမ့ႈ၀ဲ ဎဆွ႕လီၚသု လ႕အပ်ဲပွၚ ဒ္သိးပကကြႈလီၚခီဥခါအဆိကတ႕ႈတခါ လ႕အမ့ႈ တႈကြႈထြဲတႈဒုးကဲထီဥပွၚခဲလ႕ဏ လ႕အမ့ႈဎြၚဖိဎြၚလံၚသ့ဥတဖဥ လ႕အမ့ႈ ပွၚစိဏဆွ႕တႈသးခုကစီဥ လ႕အဘဥဃးဒီး တႈလဲၚဃုဏသကိးတႈနဥ့လီၚ’

ပွၚလ႕အဂဲၚဆ႕ထ႕ဥသမူထီဥက့ၚတဂၚ အတႈပူၚလီႈအသြံဥ ဎြၚလီၚဒ္၀ဲအဖ႕မုႈ” The Wounds of the Risen One continue to bleed-ဒ

တႈကြဲးနီဥကြဲးဃါ (Document 1-12) အတႈကတိၚဆွ႕ႏုဏတႈ ပဏဖ်ါထီဥ၀ဲ ဆံနိးအကံဥအစီ ဒ္အမ့ႈ ပွၚတႈမ႕ဖိသ့ဥတဖဥ အတႈခီဖ်ိထံဥဘဥတႈ လ႕အထံဥလိဏအသးဒီး ပွၚလ႕အသမူထီဥက့ၚလ႕တႈသံတဂၚ ဖဲ Easter ဟါလီၚခီအကတီႈ လ႕ Upper Roomယ မ့ႈ၀ဲတႈကြႈထံဆိကမိဥ ပွၚလ႕႔အသမူထီဥက့ၚတဂၚအဂ့ႈယ လ႕အမ့ႈယ ပထံဥနႈ့ဘဥအတႈပူၚလီႈသ့ဥတဖဥယ လ႕အသြံဥဎြၚလီၚဒ္၀ဲအဖ႕မုႈယ လ႕ပဒီပုႈ၀ဲႈမုဥဒီပုႈ၀ဲခြါသ့ဥတဖဥ အနီႈခိမိႈပွႈလိၚယ ဃုဏဒီးပ၀ဲသ့ဥ ပတႈကမဥသ့ဥတဖဥနဥ့လီၚ’ တႈကြႈထီဥဎြၚပကစႈ တပဏဎံၚပွၚဒီး တႈစံဥစိၚတဲစိၚအတႈသူဥအုးသးအုးသ့ဥတဖဥဘဥ နဥ့လီၚ’ မ့မ့ႈတခီယ အိးထီဥပမဲဏ ဆူပွၚလ႕အတူႈဘဥတႈ လ႕ပခိဥပဃ႕ၚသ့ဥတဖဥနဥ့လီၚ’ ဒီးမ့ႈ၀ဲဖိဒံဖိသဥသ့ဥတဖဥအမဲဏသဥ လ႕အဘဥတႈမၚပ်ံၚမၚဖုးအီၚ မ့ႈလ႕တႈဒုးတႈဎၚသ့ဥတဖဥအဃိယ မိႈသ့ဥတဖဥလ႕အအိဥဒီးတႈမဲဏထံမဲဏနိယ သးစႈသ့ဥတဖဥလ႕ အတႈမံမီဥလီၚမဥကြံဏ၀ဲယ ပွၚဘဥကီဘဥခဲလ႕ အဘဥကြႈဆ႕ဥမဲဥတႈလဲၚက်ဲ လ႕အလီၚပ်ံၚလီၚဖုးယ ပွၚတူႈဘဥတႈလ႕ မူခိဥကလံၚသီဥဂီၚအတႈလဲလိဏကြံဏအသးအဃိ ဒီးပွၚဂ့ႈ၀ီၚအတႈတတီတလိၚသ့ဥတဖဥနဥ့လီၚ’

လ႕တႈအိဥသ့ဥနီဥထီဥတႈဒုးတႈဎၚသ့ဥတဖဥအပူၚယ ပႈပါမၚဃုဏတႈလ႕ဆံးနိးအံၚအပူၚယ လ႕အအိဥ၀ဲဒီး အတႈဃ့ကညး၀ဲတႈမုဏတႈခုဥယ ပဏထီဥတႈကမဥလ႕ တႈမၚဆူဥမၚစိးတႈသ့ဥတဖဥအဖီခိဥယ တႈသူဥဟ့သးဟ့ ဒီးတႈမၚဆ႕က့ၚတႈသ့ဥတဖဥ နဥ့လီၚ’ (2)

တႈလဲၚဃုဏသကိးတႈအက်ိၚအက်ဲ (Synodal Way) အိဥဖ်ါ၀ဲဒီးတႈပနီဥ ဘဥဃးဒီးခရံဏဖိအကရူႈသ့ဥတဖဥ ဆူခရံဏဖိသ့ဥတဖဥ အတႈဃူလိဏဖိးလိဏသး လ႕တႈလ႕တႈပွဲၚ ဒီး တႈထံဥနဥ့အီၚသ့ဥ၀ဲအပူၚ (4) ဒီး ကရ႕ကရိဒုးအိဥထီဥ တႈမၚဃုဏတႈဒ္ Vatican အတႈအိဥဖွိဥဖးဒိဥခံဘ်ီတဘ်ီ (2^nd Vatican Council) အတႈသိဥလိနဲဥလိတႈအိဥ၀ဲအသိးယ ဒ္နဥ့ဒီးယ မၚဒိဥထီဥဎိဏထီဥ အတႈထိဥဟူးထိဥဂဲၚ ဒီး မၚဆူဥထီဥက့ၚကဒီး အတႈစံဥတဲၚတဲလီၚတႈ အတႈဂံႈတႈဘါ လ႕မုႈနံၚအံၚဟီဥခိဥခ်႕အဂီႈနဥ့လီၚ’

ပဘဥကြႈဆ႕ဥမဲဏတႈလီၚဘွံးလီၚတီၚယ တႈလဲၚလိဏသးအဂီႈတႈခီဥဆ႕ႀတီဆ႕ယ တႈလ့ပစီလ႕ တႈဒိကနဥတႈသးခုကစီဥအဂီႈ ပသးတအိဥကနဥဃုဏတႈယ တႈသ့ဥတဖဥအံၚ ပညိကြံဏအီၚတသ့၀ဲဘဥနဥ့လီၚ’

တႈပဏသူဥပဏသး ဘဥဃးဒီးတႈလဲၚဃုဏသကိးတႈ ( The Heart of Synodality)

တႈကြဲးနီဥကြဲးဃါအဆိကတ႕ႈအပတီႈ (13-48) ဘဥတႈစးထီဥအီၚဒီး တႈကြႈထံဆိကမိဥဃုဏသကိးတႈလ႕ တႈအိဥဖွိဥကရ႕ ဒ္အမ့ႈဎြၚအပွၚကလုဏယ တႈဃူတႈဖိးအတႈပနီဥ (15-20) ယ ဒီးမ့ႈ၀ဲ တႈပနီဥအဂံႈထံး လ႕ဎြၚအပွၚကလုဏသ့ဥတဖဥအဂီႈ (21-27) နဥ့လီၚ’

အအံၚ မ့ႈ၀ဲခီဖ်ိ တႈခီဖ်ိထံဥဘဥတႈ ဖဲတဎံဏဒ္၀ဲနံဥသ့ဥတဖဥအတီႈပူၚ ဖဲတႈကတိၚလ႕အမ့ႈ Synodality ဒီး Synodal ဘဥတႈနႈပ႕ႈအီၚ အါထီဥ၀ဲယ ဒီးပွၚအိဥမူထြဲအီၚ ဂ့ၚထီဥအါထီဥ၀ဲနဥ့လီၚ’ တႈသ့ဥတဖဥအံၚယ အိဥဃုဏဆိးဃုဏ၀ဲဒီး တႈအိဥဖွိဥကရ႕ အတႈမိႈနႈ့သးလီၚတႈ ဒ္ပွၚအိဥဘူးအါထီဥ၀ဲဒီး ပွၚကမ်႕ႈဖိသ့ဥတဖဥ ”ဒ္အမ့ႈ တႈအိဥဖွိဥကရ႕မ့ႈ၀ဲ ဎြၚအဟံဥ ဒီးဎြၚအဒူဥဖိထ႕ဖိအဟံဥနဥ့လီၚ’

Synodality အခီပညီမ့ႈ၀ဲ တႈမၚသီထီဥက့ၚတႈ ဘဥဃးဒီးနီႈသးအက်ိၚအက်ဲ ဒီးတႈဘွီဂ့ၚထီဥက့ၚတႈ ဘဥဃးဒီးတႈသူဥထီဥအက်ဲအကပူၚ လ႕အဒုးကဲထီဥတႈအိဥဖွိဥကရ႕ ဖဲပွၚသ့မၚဃုဏသကိးတႈဂ့ၚဂ့ၚဘဥဘဥ ဒီး မ့ႈသကိး၀ဲပွၚစိဏဆွ႕တႈသးခုကစီဥ ဒ္သိးအကသ့လဲၚဃုဏတႈဒီး ပိဏမုဥပိဏခြါသ့ဥတဖဥယ လ႕အပဏဖ်ါထီၤဥခရံဏအတႈကပီၚ (28) အဂီႈနဥ့လီၚ’

တႈအိဥဖွိဥကရ႕အတႈဃူလိဏဖိးလိဏအသး တမ့ႈ၀ဲတႈဒ္သိးသိးလိဏအသးဘဥနဥ့လီၚ’ တႈပဏလုႈဒိဥပွၚ့ဒိဥတႈဂ့ႈတႈက်ိၚယ လုႈလႈဆဲးလၚ ဒီးတႈလီၚဆီလိဏသးအကလုဏကလုဏ ဒီးတႈရ့လိဏမုဏလိဏသးလ႕တႈသ့ဥတဖဥအံၚအဘ႕ဥစ႕ၚ မ့ႈ၀ဲတႈဂ့ႈမိႈပွႈလ႕ တႈဒိဥထီဥထီထီဥဒ္ တႈအိဥဖွိဥကရ႕ လ႕အလဲၚဃုဏသကိးတႈဒ္ ပွၚစိဏဆွ႕တႈသးခုကစီဥ (40) အသိးနဥ့လီၚ’ ဒီးလ႕တႈသမူထီဥက့ၚ ဃုဏဒီးတႈဘူဥတႈဘါအဂုဏအဂၚသ့ဥတဖဥအပူၚယ တႈအိဥဖွိဥကရ႕ ဂဲၚပ်ဳႈက်ဲးစ႕း၀ဲ ဃုဏဒီးပွၚသ့ဥတဖဥအံၚ ဒ္သိးအကတ့ဘွီထီဥ ဟီဥခိဥလ႕အဂ့ၚအါထီဥ၀ဲအဂီႈ (41) နဥ့လီၚ’

တႈရ့လိဏမုဏလိဏသး အတႈလဲလိဏကြံဏအသး (The Conversion of relationships)

တႈကြဲးနီဥကြဲးဃါ ခံတပတီႈ (49-77) ဘဥတႈအိးထီဥအီၚ ဃုဏဒီးတႈအ႕ဥလီၚတူႈလိဏ တႈကိးပွၚ လ႕အတႈအိဥဖွိဥကရ႕အဂီႈ ဒ္သိးပကအိဥဒီးတႈသ့တႈဘဥ ဒ္သိးပကသ့လုႈအီဥလုႈအီ တႈရ့လိဏမုဏလိဏသးယ ဃုဏဒီးဎြၚပကစႈယ လ႕ပွၚကညီပိဏမုဥပိဏခြါသ့ဥတဖဥအဘ႕ဥစ႕ၚယ လ႕ဒူဥဖိထ႕ဖိအပူၚယ လ႕ကရ႕ကရိသ့ဥတဖဥအက်ါယ လ႕ပွၚကညီဂ့ႈ၀ီအကရ႕ ဒီးတႈဘူဥတႈဘါအကရ႕သ့ဥတဖဥအက်ါ ဒီးလ႕ဟီဥခိဥခ်႕ဒဥ၀ဲအပူၚ နဥ့လီၚ’ (50).

ဒ္သိးအကမ့ႈ၀ဲတႈအိဥဖွိဥကရ႕ လ႕အလဲၚဃုဏသကိးတႈအဂီႈ ပလိဏဘဥသကိးပ၀ဲ ဒ္သိးပကအိးဟိထီဥပသး ဆူတႈလဲလိဏကြံဏပသး လ႕အဃဏကဒါကြံဏ တဂၚဘဥတဂၚအတႈလ႕အကဘဥမၚဆိ၀ဲ ဒီး ပကဘဥမၚလိမၚဒိးပသး လ႕တႈသးခုကစီဥအအိဥနဥ့လီၚ’ တႈရ့လိဏမုဏလိဏပသး ဒီးတႈစ႕ဃဥလိဏသး မ့ႈ၀ဲတႈအပီးအလီသ့ဥတဖဥ လ႕ပႈကစႈဎြၚလိဏဖ်ါထီဥအသး လ႕ခရံဏကစႈအပူၚ ဒီးလ႕သးစီဆွံကစႈအပူၚနဥ့လီၚ’ (ibid).

Synodality : A conversion aimed at becoming more missionary- Vatican News- October 26, 2024