တႈစံဏစိၚတဲစိၚဘဥဃး ခရံဏအိဥဖ်ဲဥအဟံဥဖိ

ဖဲ ၁၂၂၃ အနံဥအတီႈပူၚယ ပွၚစီဆွံ St. Francis (Deacon) အိဥဖွိဥသကိးဒီး အတံၚသကိး Franciscans  အကရ႕ဖိသ့ဥတဖဥ ဖဲ၀့ႈဖိတဖ်႕ဥလ႕အမံၚမ့ႈဝဲ Grecio ဒ္သိးအကမၚ လၚကပီၚသကိး ခရံဏအိဥဖ်ဲဥအဂီႈန႔ဥလီၚ. Grecio မ့ႈဝဲ၀့ႈတဖ်႕ဥလ႕အဘဥတႈသူဥလီၚ  အီၚလ႕ ကစ႕ႈတဖ်႕ဥအဒီခိဥ ဖဲပွၚသ့ကြႈစိလီၚတႈဆူတႈဖီလဏ လ႕အဖ်ါဃံလၚဝဲသ့ဥတဖဥ  န႔ဥလီၚ. ပွၚလ႕အအိဥဖဲ တႈလီႈတႈက်ဲဖဲအံၚသ့ဥတဖဥ သူဥအီဥဖ်းအီဥတႈ လီၚဆီဒဥတႈ  ပွၚသူဥဝဲစပံးမုႈသ့ဥတဖဥအါဝဲန႔ဥလီၚ. ပွၚစီဆွံစီၚ Francis သ့ဥညါနႈပ႕ႈဝဲလ႕ Franciscan  အကရ႕ဖိသ့ဥတဖဥ အတႈဘါသရိဏဖိ ဖဲတႈလီႈအံၚအပူၚတမ့ႈတႈလီႈလ႕ ပွၚဂီႈမုႈသ့ဥတဖဥ  အတႈဟဲဘူဥဘါတႈ ဖဲလ႕ဖးဖီမုႈအကတီႈဘဥန႔ဥလီၚ. ဒ္န႔ဥဒီး ဃုန႔ႈဝဲတႈလီႈတခါလ႕ လ႕ႈ တဖ်႕ဥအပူၚ ဖဲအတဘူးတဎံၚဒီး၀့ႈအံၚ ၀ံၚဒီးပဏထီဥဝဲလ႕စီၚနီၚခိဥအဖီခိဥန႔ဥလီၚ. အဃိယ တႈမၚလၚကပီၚ ခရံဏအိဥဖ်ဲဥဖဲဆ႕ကတီႈတဘ်ီအံၚ မ့ႈတႈလ႕အလီၚတိႈလီၚဆီဝဲယ တလီၚဂဏ လ႕ၚဒ္ တႈမၚလၚကပီၚခရံဏအိဥဖ်ဲဥ ဖဲဆ႕ကတီႈလ႕အပူၚကြံဏဝဲသ့ဥတဖဥလ႕ၚဘဥန႔ဥလီၚ.

ဖဲအတႈကြဲးဖ်ါထီဥဝဲ ပွၚစီဆွံစီၚ Francis လ႕၀့ႈ Assisi အဂ့ႈအက်ိၚအပူၚယ ပွၚစီဆွံ Bonaventure   (d. 1274) ပဏဖ်ါထီဥတႈဂ့ႈ ဒ္အဖီလဏအသိးန႔ဥလီၚ.

တခ်ဳးလ႕အသံဒ္ဝဲသ႕နံဥအကတီႈယ ဒီးဒ္သိးအကသ့ထိဥဟူးထိဥဂဲၚထီၚဝဲ ပွၚကမ်႕ႈဖိလ႕ အအိဥဝဲဖဲ၀့ႈ Grecio တႈလီႈတႈက်ဲအံၚသ့ဥတဖဥ ဒ္သိးအကသ့မၚလၚကပီၚဝဲ ခရံဏအိဥဖ်ဲဥ  လ႕တႈဎူးဎီဥပဏကဲဒိဥဝဲအါဝဲအပူၚအဂီႈယ ပွၚစီဆွံစီၚ Francis ပဏလီၚအသးဒ္သိး အကပဏ  လီၚတဲႈတ့ႈတႈမၚလၚကပီၚတႈအံၚ လ႕တႈသညဴးသပွႈဒိဥဝဲအပူၚအဂီႈန႔ဥလီၚ. ပွၚစီဆွံအံၚ

ပဏထီဥတႈဂ့ႈဆူပႈပါအအိဥ ဒီးဒိးန႔ႈဝဲတႈခြဲးတႈဎဏ လ႕ပႈပါလ႕အပ႕တႈဆွ႕တႈဖဲန႔ႈအ   ကတီႈန႔ဥလီၚ. ၀ံၚဒီးတ့ထီဥဝဲတႈလီႈဖိတခါ၀ံၚယ ဖ႕ႏုဏလီၚဝဲလီႈဘိယ က်ီႈဖိတဒုဒီးကသ့ဥဎီၚဖိ  တဒု ဖဲတႈလီႈလ႕အကတဲႈကတီၚဝဲအပူၚန႔ဥလီၚ. Franciscan အကရ႕ဖိသ့ဥတဖဥ အိဥဖွိဥ ကရ႕ဖိသ့ဥတဖဥ အိဥဖွိဥရိဖွိဥဝဲယ ပွၚကမ်႕ႈဖိအဂုႈအဂၚသ့ဥတဖဥ ဟဲအိဥဖွိဥဝဲဒီးအဝဲသ့ဥတ ဖဥအဃိတႈလီႈတႈက်ဲအံၚ အိဥပွဲၚဝဲဒီးပွၚသ့ဥတဖဥအံၚအကလုႈယ ဒီးဖဲမုႈနၚအံၚအပူၚ အိဥဖ်ါဝဲ ဃံဃံလၚလၚဒီး မ့ႈအူဒ႕သ့ဥတဖဥအတႈကပီၚ ဃုဏဒီးတႈသူဥ၀ံဥသးဆ႕ လံဏစံးထီဥပၾတ႕ၚ သ့ဥတဖဥလ႕ တႈသညဴးသပွႈအပူၚန႔ဥလီၚ.

ပွၚစီဆွံစီၚ Francis ဆ႕ထ႕ဥဝဲဖဲ ခရံဏအိဥဖ်ဲဥအဟံဥဖိအကပၚယ အိဥလ႕ပွဲၚဝဲဒီးသးလ႕အ အဲဥထူအဲဥဎြၚယအမဲဏထံဎြၚလီၚဝဲ ဘဥဆဥမ့ႈဝဲလ႕ တႈသူဥဖွံသးညီ ဒိဥဝဲအါဝဲအပူၚန႔ဥလီၚ.  လံဏတႈသးခုကစီဥဘဥတႈသး၀ံဥအီၚလ႕ ပွၚစီဆွံစီၚ Francis န႔ဥလီၚ. ဒီးစံဏတဲဏတဲလီၚတႈ ဆူပွၚကမ်႕ႈဖိသ့ဥတဖဥအအိဥ ဘဥဃးဒီးစီၚပၚလ႕အဖွီဥဝဲဎဏဝဲတဂၚအံၚ အဂ့ႈအက်ိၚန႔ဥလီၚ.  မ့ႈလ႕ခရံဏကစႈအတႈအဲဥတႈကြံ အိဥလ႕ပွဲၚဝဲဒီးတႈသူဥကညီၚသးကညီၚအဃိ ကကိးထီဥဝဲ အမ့ၚလိၚလိၚအဂီႈ လီၚဂဏဒ္အတၾက႕းဝဲလ႕အဂီႈအဃိယ ကိးဝဲအမံၚလ႕ ဖိသဥလ႕၀့ႈဘ့ၚသလ့ၚ ဃ့ဥန႔ဥလီၚ.

ဖဲန႔ႈအကတီႈ ပွၚသုးဖိလ႕အဒူဝဲဃိၚဝဲ မ့ႈစ့ႈကီးပွၚလ႕အမံၚဟူသဥဖ်ါဝဲတဂၚယ လ႕အမံၚမ့ႈဝဲ Master John of Grecio, မ့ႈလ႕အတႈအဲဥတႈကြံခရံဥကစႈအဃိယ ပဏတ့ႈကြံဏသုးမုႈသံဥ ဘိအတႈဖံးတႈမၚလ႕လီႈလံ၀ံၚယ ကဲထီဥဝဲပွၚစီဆွံအံၚအတံၚသကိး ဒီးစံးဝဲလ႕အကြႈထီဥဘဥဝဲ  ဖိသဥဎ့ဥရႉးအိဥဖ်ါဝဲလ႕ တႈဃံတႈလၚဒိဥဝဲအပူၚယ မံနီၚဝဲလ႕က်ီႈအီဥဆဥလီႈယ ဒ္ပွၚစီဆွံ        St. Francis ဖိးဟုဃဏဝဲလ႕ အစုပူၚယ လီၚဂဏဒ္အကဒုးဆ႕ထ႕ဥအီၚလ႕ အတႈမံဝဲအပူၚန႔ဥ လီၚ.

ပွၚသုးဖိအတႈထံဥ (Vision) ကဲထီဥတဥဂ့ႈတမံၚလႈ ပွၚနဏန႔ဥအီၚသ့ဝဲယ တမ့ႈထဲလ႕ ပွၚစီဆွံ   St. Francis အတႈစီတႈဆွံအဃိဘဥဒီး မ့ႈလ႕တႈလီၚလးလ႕အဟဲအိဥထီဥဝဲသ့ဥတဖဥ   အဃိန႔ဥလီၚ. ပစံးတႈကလိဏယ လီႈဘိလ႕ပွၚတနီၚအတႈပဏဃဏဝဲလ႕ အဝဲသ့ဥအဟံဥပူၚသ့ဥ တဖဥကဲထီဥဝဲတႈအပီၚအလီလ႕ တႈဎါဘ်ါကြံဏ က်ီႈပနဥအတႈဆါယ ဒီးတႈဆါဆါလ႕ အ ဘဥပွၚအါဂၚ တဘ်ီဃီသ့ဥတဖဥ သ့ဝဲအဃိန႔ဥလီၚ. မ့ႈလ႕တႈအံၚအဃိ ပသ့စံးဝဲလ႕ ဎြၚမၚ လၚကပီၚဝဲ အခ့အပွၚယ ဒီးအတႈထုကဖဥတႈလ႕ အစီဆွံဝဲသ့ဥတဖဥစ့ႈကီး ကဲဘ်ဳးကဲဖွိဥဝဲ လ႕တႈတုၚလီၚဝီလီၚအပူၚ ခီဖ်ိတႈလီၚလးလ႕ အဟဲအိဥထီဥဝဲသ့ဥတဖဥအဃိန႔ဥလီၚ.

တႈစံဏစိၚတဲစိၚအံၚ မ့ႈတႈလ႕ အအိဥဎံဏတ့ႈလံဝဲလ႕ပ်႕ၚဘဥဆဥ မ့ႈဝဲတႈဂ့ႈလ႕ ပဝဲသ့ဥတ ဖဥအဂီႈစ့ႈကီးန႔ဥလီၚ. ဖဲဆ႕ကတီႈခဲအံၚ ခရံဏအိဥဖ်ဲဥအဟံဥဖိသ့ဥတဖဥ အိဥဖ်ါဝဲလ႕ပမဲဏ ညါယ ဒုးသ့ဥနီဥထီဥပွၚ မုႈနၚလ႕ ခရံဏကစႈဟဲအိဥဖ်ဲဥထီဥဝဲတႈလီႈန႔ဥလီၚ. မ္ပကဖိးဟုတူႈလိဏသကိး ခရံဏကစႈလ႕တႈအဲဥတႈကြံဆ႕က့ၚအီၚ ဒိဥဝဲအါဝဲအပူၚ ဒ္ပွၚစီဆွံ St. Francis အဲဥကြံအီၚအသိးန႔ဥတက့ႈ.