RVA SgawKaren

RVA SgawKaren

  • Joined: August 3, 2024
  • Articles: 1466

ခိဥဃ႕ၚန႔ဆ႕ဥသန႕ဥ အတႈရဲဥလီၚက်ဲၚလီၚ -ဖဲ ၂၁၀၀ အနံဥမ့ႈဟဲတုံၚ၀ဲ အဆ႕ကတီႈ (ဟံဥမၚ၀ိၚဒၚကစ႕ႈ)ထံခ်ံဥကစ႕ဥသ့ဥတဖဥ အထံကလီၚဘွ့ဥ၀ဲ ၃၃မ်းကဎၚအဂ့ႈ ၃ ၈ ၂၀၂၀

ဖဲ ၂၁၀၀ အနံဥမ့ႈဟဲတုံၚ၀ဲ အဆ႕ကတီႈ (ဟံဥမၚ၀ိၚဒၚကစ႕ႈ)ထံခ်ံဥကစ႕ဥသ့ဥတဖဥ အထံကလီၚဘွ့ဥ၀ဲ ၃၃မ်းကဎၚအဂ့ႈ   ၃ ၈ ၂၀၂၀ ဖဲ ၂၁၀၀ အနံဥအဆ႕ကတီႈ (ဟံဥမၚ၀ိၚဒၚကစ႕ႈ)န႔ဥ အဆံးကတ႕ႈ  ၃၃ မ်းကဎၚ ကလီၚဘွ႔ဥ၀ဲဒဥ ICIMOD န႔ဥ တဲဖ်ါထီဥ၀ဲဒီး ကီႈပဎီၚအပူၚ ပွၚလ႕အအိဥဘူးဒီး (အ့ၚဎၚ၀့ၚဒံၚ)ထံက်ိကီးခိဥသ့ဥတဖဥ ကထံဥဘဥတႈကီတႈခဲ တႈဘဥဎိဏဘဥဘီွ အအါကတ႕ႈဒီး ပွၚဒူးနဲဥမူခိဥကလံၚသီဥဂီၚတဲ ဖ်ါထီဥ၀ဲဒဥန႔ဥလီၚ. ဖဲ ၂၁၀၀ အနံဥအဆ႕ကတီႈ (ဟံဥမၚ၀ိၚဒၚကစ႕ႈ)န႔ဥ အဆံးကတ႕ႈ  ၃၃ မ်းကဎၚ ကလီၚဘွ႔ဥ၀ဲဒဥ ICIMOD န႔ဥ တဲဖ်ါထီဥ၀ဲဖဲ…

ဟီဥခိဥဖ်႕ဥ ဟဲကလ႕ၚထီဥအံၚ ကဲထီဥတႈကီတႈခဲလ႕ ဘုသးသ့ဥအတႈဟးထီဥက်ဲအဂ့ႈ’ (၂၇/၇/၂၀၂၀)

ဟီဥခိဥဖ်႕ဥဟဲကလ႕ၚထီဥအံၚ ကဲထီဥတႈကီတႈခဲလ႕ ဘုသးသ့ဥတဖဥ အတႈဟးထီဥက်ဲ အဂ့ႈ ဆူမဲဏညါဎၚဖွိဥနံဥအပူၚ ဟီဥခိဥအတႈကိႈအံၚန႔ဥ ကအါထီဥ၀ဲလ႕ သ႕ဘ်ီတုၚ ခြံဘ်ီ ဒီး ကကဲထီဥတႈလီၚဘဥဎိဥလ႕ ဘုသးသ့ဥတဖဥအတႈဟးထီဥက်ဲအဂ့ႈန႔ဥ ပွၚမၚကြႈဘုသး (IRRI) အတႈကရ႕ကရိတဲဖ်ါထီဥ၀ဲန႔ဥလီၚ. (AP) လီႈခ႕ဥသး တ႕ကစီဥစ့ႈကီးစံး၀ဲလ႕ ဟီခိဥဖ်႕ဥအတႈဟဲကလ႕ၚထီဥအံၚန႔ဥ မၚကီမၚခဲ၀ဲဒဥ တၚသူတၚသဥ လီၚဆီဒဥတႈဘုသးသ့ဥတဖဥ အတႈအတႈဟးထီဥအဂ့ႈန႔ဥ ကြဲးဖ်ါထီဥ၀ဲဒဥလ႕ 2004 တႈကစီဥအလံဏတႈကြဲးအပူၚန႔ဥလီၚ. (IRRI)ကရ႕စ့ႈကီး ဖဲလ႕အပူၚကြံဏ ဎၚဖွိဥနံဥသ့ဥတဖဥ အတႈကဲထီဥသးအတီႈပူၚ တႈကိႈအသဟီဥဒီး ဘုသးအတႈဟးထီဥအံၚန႔ဥ လ႕အ၀ဲသ့ဥထီဥသၾတီၚဒီး မၚ၀ဲတႈကြႈထံ ကြႈဆးအပူၚ စံး၀ဲလ႕ဟီဥခိဥဖ်႕ဥ အတႈဟဲကလ႕ၚထီဥအံၚန႔ဥ ဒုးဆံးလီၚစွၚလီၚ၀ဲဒဥ ဘုသးသ့ဥတဖဥ…

တႈဘူဥတႈဘါခိဥနဥသ့ဥတဖဥ တႈပတံဃ့ကညး လ႕တႈသူဥဆူဥသးဆူဥအပူၚ

တႈဘူဥတႈဘါခိဥနဥသ့ဥတဖဥ တႈပတံဃ့ကညး လ႕တႈသူဥဆူဥသးဆူဥအပူၚ

တႈဘူဥတႈဘါခိဥနဥသ့ဥတဖဥ တႈပတံဃ့ကညး လ႕တႈသူဥဆူဥသးဆူဥအပူၚ တႈဘိးဘဥသ့ဥညါထံဖိကီႈဖိသ့ဥတဖဥယ ကလုႈဒူဥအလီၚဆီ၀ဲသ့ဥတဖဥယ သူးခိဥသုးနဥဒီး တႈဘူဥတႈဘါခိဥနဥ လ႕ကီႈပဎီၚစ႕ဖွိဥအပူၚ ပ၀ဲသ့ဥခဲလ႕ဏ ပလီၚဘွံလီၚတီၚလံကလ႕ တႈဒုးတႈဎၚအဃိယ ဒီးလ႕တႈသူဥဟ့သးဟ့လိဏသးသ့ဥတဖဥအဃိလံနဥ့လီၚ’ တႈဒုးတႈဎၚ မၚလီၚကြံဏ ပွၚကိးဂၚဒဲးအသူးသ့ဥလၚကပီၚနဥ့လီၚ’ ဘဥမႏုလ႕တႈဖ့ဥဆ႕ လ႕ပထံပကီႈအပူၚ ကတ႕ႈတသ့၀ဲနဥ့လဲဥ’ တႈဘဥမူဘဥဒါအံၚ မ့ႈ၀ဲလ႕တႈလီႈဖဲလဲဥပူၚလဲဥ’ ပကပဏထီဥတႈကမဥလ႕ ထံကီႈအသုးမုႈ အတႈဃုအ့ဥလိဏဆိးက့လိဏသးအဖီခိဥသ့၀ဲယ တုၚဒဥလဲဥ အတႈနႈက့ဥနႈစြံ မ့ႈလ႕အတကနဥဃုဏ တႈဆိကတီႈကြံဏတႈဒုးတႈဎၚ ဒီးပ်ဲ၀ဲထံကီႈလ႕ အကကြဥဆ႕ဥမဲဏတႈဆါသံသႀတိဏအဂီႈနဥ့လီၚ’ ပွၚမ့ႈအသးကဘဥဒိ၀ဲ ဒိဥဒိဥကလဲဏယ မ့တမ့ႈ မ့ႈလ႕ပွၚတအိဥလ႕ၚ၀ဲဒီး တႈစံဥညီဥပီတ့အက်ဲဧိၚကပိၚဧိၚ လ႕ၚဘဥအဃိနဥ့လီၚ’ ပွၚသ့ပဏထီဥတႈကမဥလ႕ ကလုႈဒူဥအလီၚဆီ၀ဲခိဥနဥသ့ဥတဖဥအဖီခိဥ ဒီး တံၚသကိးလ႕အမၚတႈဖဲအခိဥတိၚလိၚ (Cronies)…

သးစႈသန႕ဥ -ပကဘဥအိဥဒီး တႈပဏလုႈပဏပွၚ့လ႕ အဘဥလိဏသးဒီး ပတႈအိဥသး

(၆) ပကဘဥအိဥဒီး တႈပဏလုႈပဏပွၚ့လ႕ အဘဥလိဏသးဒီး ပတႈအိဥသး ပတႈပညိဥ သ့ဥတဖဥန႔ဥ မၚကဲထီဥန႔ႈ၀ဲ ပတႈအိဥမူ တႈမုႈလႈသ့ဥ တဖဥန႔ဥလီၚ’  မ့ႈစ့ႈကီး၀ဲ တႈမၚန႕ၚအက်ဲ ဟဲအိဥထီဥအသး န႔ဥလီၚ’ ပမ့ႈတအိဥဒီး တႈပဏသးလ႕ ပတႈမုႈလႈ ဒီးပတႈတီဏပဏ သ့ဥတဖဥ အဖီခိဥဘဥန႔ဥ ပကထံဥဘဥ၀ဲဒဥ တႈကီတႈခဲဒီးတႈလ့ပစီသ့ဥ တဖဥအကလုဏကလုဏ န႔ဥလီၚ’ ပွၚကိးဂၚအိဥ၀ဲဒဥ ဒီးတႈမုႈလႈ ယတႈတီဏပဏ န႔ဥလီၚ’  ဘဥဆဥ တႈသ့ဥတဖဥအံၚ တဒ္သိးလိဏအသးဘဥ’ ဒ္သိးလိဏအသးဒီး ပွၚဒ့၀ဲတႈ ဒ့တႈအူ အလီႈအသိးန႔ဥလီၚ’ တႈလီႈလ႕ ပွၚဒ့၀ဲတႈဒ့ တႈအူအလီႈန႔ဥ ပဒ့ထဲ…

သးစႈသန႕ဥ – ပကဘဥအိဥဒီး တႈပဏလုႈပဏပွၚ့လ႕ အဘဥလိဏသးဒီး ပတႈအိဥသး( ၇ယ၇ယ၂၀၂၀)

ကဘဥအိဥဒီး တႈပဏလုႈပဏပွၚ့လ႕ အဘဥလိဏသးဒီး ပတႈအိဥသး ပတှုပညိဥ သ့ဥတဖဥန့ဥ မါ်ကဲထီဥနှု့ဝဲ ပတှုအိဥမူ တှုမုှုလှုသ့ဥ တဖဥန့ဥလီါ်’ မှု့စှု့ကီးဝဲ တှုမါ်န့ါ်အကျဲ ဟဲအိဥထီဥအသး န့ဥလီါ်’ ပမှု့တအိဥဒီး တှုပဏသးလ့ ပတှုမုှုလှု ဒီးပတှုတီဏပဏ သ့ဥတဖဥ အဖီခိဥဘဥန့ဥ ပကထံဥဘဥဝဲဒဥ တှုကီတှုခဲဒီးတှုလ့ပစီသ့ဥ တဖဥအကလုဏကလုဏ န့ဥလီါ်’ ပှါ်ကိးဂါ်အိဥဝဲဒဥ ဒီးတှုမုှုလှု ယတှုတီဏပဏ န့ဥလီါ်’ ဘဥဆဥ တှုသ့ဥတဖဥအံါ် တဒ်သိးလိဏအသးဘဥ’ ဒ်သိးလိဏအသးဒီး ပှါ်ဒ့ဝဲတှု ဒ့တှုအူ အလှီုအသိးန့ဥလီါ်’ တှုလှီုလ့ ပှါ်ဒ့ဝဲတှုဒ့ တှုအူအလှီုန့ဥ ပဒ့ထဲ တခါဧိါ်တသ့ဘဥ ယပမှု့ဒ့ထဲ တခါဧိါ်န့ဥ ကကဲထီဥနှု့ပှါ်လ့ တှုတမုဏ ယ တခုဥန့ဥလီါ်’ တှုမါ်တခါလ့ ပမှု့ဂုဏကျဲး စ့းမါ်ထဲလဲဥ ဘဥဆဥ ပှါ်မှု့တပဏပှါ် တှုပနီဥနီတမံါ် ဘဥန့ဥ တကြ့းဝဲလ့ပကဘဥမါ်လ့ါ်တှုမါ်အဝဲအံါ်န့ဥဘဥလီါ်’ ပမါ်ထဲလဲဥဘဥဆဥ ကကဲထီဥဝဲတှုကလီကလီ န့ဥလီါ်’ ပမှု့တပဏ လုှုပဏပှ့ါ်ပှါ်လ့အိဥဒီး တှုဃုးကျဲးစ့းလ့ တှုဖံးတှုမါ် သ့ဥတဖဥ အဖီခိဥတဂါ်န့ဥ ပကဒိးနှု့ဘဥဝဲ တှုပှီုဎှုန့ဥလီါ်’ တှုခဲလ့ဏန့ဥ ပမါ်လီါ်မှုဝဲဒီးကျိဥစ့တသ့ဘဥ’ကျိဥစ့နှု့မှု့စှု့ကီး တှုအရ့ဒိဥတခါလ့ သးစှုသ့ဥတဖဥ အဂှီုန့ဥလီါ်’ အရ့ဒိဥကတှု့န့ဥမှု့ဝဲလ့တှုအိဥတှုဆိး အဂှီုတှုကူတှုသိး သးစှုကိးဂါ် လိဥဘဥဝဲ လ့ကအိဥမူ ၀ဲဃံဃံလါ်လါ်ဒီး လဲါ်ဝဲလ့ပှါ်အါဂါ် အကျါသ့ဝဲ တဂါ်န့ဥလီါ်’ လ့အဝဲသ့ဥတှုဟံးတှုဖီဥသ့ဥတဖဥစှု့ကီးမါ်န့ါ်ဝဲဒဥလ့ကျိဥစ့န့ဥလီါ်’ သးစှုပိဏမုဥသ့ဥတဖဥသူဝဲတှုကျိဥစ့တှုဘူးတှုလဲအါနှု့ဒ်သးစှုပိဏခါွဖိ သ့ဥတဖဥန့ဥလီါ်’ မှိုပှုသ့သတဖဥ တလိဥဝဲလ့ ဖိလံါ်သ့ဥတဖဥ ကဟ့ဥအဝဲသ့ဥ ကျိဥစ့ဘဥ’ ပှါ်လ့အိဥဒီး ကျိဥစ့အါအါ ဘဥဆဥသနဏက့ ဖှီဥဝဲန့ဥ အိဥဝဲဒဥလီါ်’ တှုဖံးတှုမါ်လ့ ပမါ်န့ဥ ပကဘဥနှု့ဝဲ အဘူးအလဲဒီး တှုအဲဥတှုကွံ လ့တဂါ်ဒီး တဂါ်အဖီခိဥ ဒီးတှုနှုပှု့ န့ဥလီါ်’ ပှါ်လ့တှုမုှုလှု ဒီးတှုတီဏပဏအါ၀ဲလ့ ကျိဥစ့သ့ဥတဖဥ အဖီခိဥန့ဥ မှု့ဝဲပှါ်လ့ ပိဏကျဲလ့ အကမဥ တဂါ်န့ဥလီါ်’ ပှါ်လ့နှု့စှု့ကီး ၀ဲတှုနှု့သါ လ့မှိုပှုအိဥလ့ ကျိဥစ့သ့ဥတဖဥန့ဥ တှုလဲါ်ထီဥလဲါ်ထီ စှု့ကီး အိဥဒီးအီါ် စှါ်ဝဲဒဥန့ဥလီါ်’ ပသ့ဥညါဘဥ ပဝဲလ့တှုတမံါ်လှုလှု ပနှု့ဘဥဝဲကလီကလီ တနှု့ဘဥ ’ တှုလ့ပနှု့ ကလီကလီနှု့ တဂှု့ကျ့ါ်ဝဲ ဎံဏဎံဏဘဥလီါ်’ အဃိတှုလ့ ပလိဥဘဥတမံါ်လှုလှု ပနှီုကစှု ပကဘဥဃုဏကျဲးစ့း ၀ဲဒဥန့ဥလီါ်’တှုတခါလှုလှု လ့ပနှီုကစှုမါ်နှု့ န့ဥမှု့ဝဲ ပတှုဖံးတှုမါ်ဒီး ပတှုနှု့ညါ လ့အလုှုဒိဥ ပှ့ါ်ဒိဥထိဥသတြီါ် အလုှုအပှ့ါ် တလ့ဏဝဲဘဥ တခါန့ဥလီါ်’ ဒီပုှုဝှဲုသးစှု သ့ဥခဲလ့ဏ မ်ပကမှု့ ပှါ်လ့အိဥဒီး နှီုကစှု တှုဃူဏကျဲးစ့း တဂါ်န့ဥတကှု့’ တှုတခါလှုလှု ပသူတလိဥ ဘဥညီညီတဂ့ါ်’

ကဘဥအိဥဒီး တႈပဏလုႈပဏပွၚ့လ႕ အဘဥလိဏသးဒီး ပတႈအိဥသး ပတှုပညိဥ သ့ဥတဖဥန့ဥ မါ်ကဲထီဥနှု့ဝဲ ပတှုအိဥမူ တှုမုှုလှုသ့ဥ တဖဥန့ဥလီါ်’  မှု့စှု့ကီးဝဲ တှုမါ်န့ါ်အကျဲ ဟဲအိဥထီဥအသး န့ဥလီါ်’ ပမှု့တအိဥဒီး တှုပဏသးလ့ ပတှုမုှုလှု ဒီးပတှုတီဏပဏ သ့ဥတဖဥ အဖီခိဥဘဥန့ဥ ပကထံဥဘဥဝဲဒဥ တှုကီတှုခဲဒီးတှုလ့ပစီသ့ဥ တဖဥအကလုဏကလုဏ န့ဥလီါ်’ ပှါ်ကိးဂါ်အိဥဝဲဒဥ ဒီးတှုမုှုလှု ယတှုတီဏပဏ န့ဥလီါ်’  ဘဥဆဥ တှုသ့ဥတဖဥအံါ် တဒ်သိးလိဏအသးဘဥ’ ဒ်သိးလိဏအသးဒီး ပှါ်ဒ့ဝဲတှု ဒ့တှုအူ အလှီုအသိးန့ဥလီါ်’ တှုလှီုလ့ ပှါ်ဒ့ဝဲတှုဒ့ တှုအူအလှီုန့ဥ ပဒ့ထဲ တခါဧိါ်တသ့ဘဥ…

ခိဥဃ႕ဥန႔ဆ႕ဥတႈကစီဥဒီး အလံဏတႈကစီဥတဖဥအဂ့ႈ ၁ယ၇ယ၂၀၂၀

ခိဥဃ႕ၚန႔ဆ႕ဥတႈကစီဥဒီးအလံဏတႈကစီဥတဖဥအဂ့ႈ မုႈမဆါတနံၚအံၚ ဟီဥခိဥဖိသ့ဥတဖဥ ဘဥကြႈဆ႕မဲဏ၀ဲဒဥဒီး ခိဥဃ႕ၚ၀းတရံး အတႈဟူးတႈဂဲၚယ ခီဥထံးခီဥဘိသဥတဖဥ အတႈမၚပ်ံၚမၚဖုး အိဥ၀ဲဒဥအါမးလီၚ. တႈလီၚဘဥဎိဏလ႕အရ့ဒိဥသ့ဥတဖဥ န႔ဥမ့ႈ တႈဖွီဥတႈဎဏဟဲအါထီဥ ပွၚဟီဥခိဥဖိနီဥဂံႈဟဲအါထီဥ၀ဲဒီး ကထီဥစ့ႈကီးတႈကီတႈခဲလ႕ တႈဒီသဒ႕ ဒုးအိဥထီဥထီထီဥ ပွၚဟီဥခိဥဖိခြဲးဎဏယ ကီခဲလ႕ပွၚဟီဥခိဥဖိ ကဆီလီၚအတႈအိဥတႈဆိး လီႈဂ႕ႈဂ႕ႈက်႕ၚက်႕ၚယလ႕တႈဒုးဒိဥထီဥထီထီဥ တႈလဲၚထီဥလဲၚထီက်ဲ လ႕အဂ႕ႈက်႕ၚ လ႕တႈဒီသဒ႕ကလံၚ တႈတိဏက်ဲလ႕ဟီဥခိဥလီႈ ကဟဲဂ့ၚထီဥကဒါက့ၚအပူၚယ ဒီးတႈမၚဟးဂီၚသ့ဥပွႈ မဲးမုႈခိဥဟဲလဲႈထီဥယကြ႔ႈကြ႔ႈဒီးယမူခိဥစူၚတဘဥလီႈဘဥစး တႈကီတႈခဲသ့ဥတဖဥနံဥလီၚ. လ႕ ၁၉၈၇ နံဥအပူၚ ခိဥဃ႕ၚ၀းတရံးဒီး တႈဒိဥထီဥထီထီဥအ(ကီၚမရွ့ၚ)(WCED) ဖဲအ၀ဲသ့ဥထုးထီဥတ့ႈ၀ဲဒဥ ပတႈအိဥမူလ႕ ခါဆူညါအဂီႈ (our Common Future) ဒီး…

ဖဲပွၚဘဥကီဘဥခဲအမုႈနံၚအပူၚ ကဥဒံဥန႕ဥခေါလ္စ္ဘိဥ အတႈစံးကတိၚပဏဖ်ါထီဥတႈ

ဖဲပွၚဘဥကီဘဥခဲအမုႈနံၚအပူၚ ကဥဒံဥန႕ဥခေါလ္စ္ဘိဥ အတႈစံးကတိၚပဏဖ်ါထီဥတႈ

ဖဲပွၚဘဥကီဘဥခဲအမုႈနံၚအပူၚ ကဥဒံဥန႕ဥခေါလ္စ္ဘိဥ အတႈစံးကတိၚပဏဖ်ါထီဥတႈ လါဎူၚ ၂၀ သီ ၂၀၂၀ ၂၀၂၀ တနံဥအံၚအပူၚ ပွၚဘဥကီဘဥခဲသ့ဥတဖဥအမုႈနံၚ (World Refugee Day) မ့ႈ၀ဲဖဲတႈဆါသံသႀတိဏအကတီႈနဥ့လီၚ’ ပွၚကမ်႕ဥဖိလ႕ အဘဥတႈမ႕ဆူဥအီၚ ဒ္သိးအကသုးလီႈသုးက်ဲသ့ဥတဖဥ ဘဥကြႈဆ႕ဥမဲဏတႈဘဥဎိဏ ဘဥဃးဒီး Covid-19 ဒိဥဒိဥကလဲဏနဥ့လီၚ’ ပွၚသ့ဥတဖဥအံၚ ဘဥဃ့ဥမွံဟးဖ်ိးယ ဘဥအိဥ၀ဲလ႕ပွၚကညီအနီႈဂံႈအိဥအါအါဂီႈဂီႈအပူၚ တအိဥလ႕ပွဲၚ၀ဲဒီး တႈအိဥဆူဥအိဥခ့်အတႈကြႈထြဲလ႕လ႕ပွဲၚပွဲၚဘဥနဥ့လီၚ’ ပွၚကညီသ့ဥတဖဥ မ့ႈလီၚဖးလိဏအသးဒီး တႈဆါသံသႀတိဏအတႈဂ့ႈကီအံၚ ဘဥတႈမၚန႕ၚအီၚတသ့၀ဲဘဥနဥ့လီၚ’ လ႕တႈဎါဘ်ါကြံဏမူဖ်႕ဥအံၚအဂီႈ ပွၚကဘဥမၚဃုဏတႈကိးဂၚဒဲးယ ဒီးလ႕ပွၚကိးဂၚဒဲအဂီႈ မ္ပွၚကကြဥထြဲမၚစ႕ၚသကိး ပွၚဘဥကီဘဥခဲသ့ဥတဖဥနဥ့တက့ႈ’ တႈပဏလီၚဖးလိဏသး ဒီးတႈဖ့ႈဆ႕သ့ဥတဖဥမ့ႈ၀ဲ တႈမ႕ဆူဥပွၚ ဒ္သိးပွၚကသုးလီႈသုးက်ဲ အတႈဂ့ႈမိႈပွႈသ့ဥတဖဥ…