RVA SgawKaren

Wednesday, November 16, 2022 ပွၚစီဆွံအဲလ္ဘဲဥသံဥကရ့ဥ (၁၂၀၆”၁၂၈၀) ပွၚစီဆွံအဲလ္ဘဲဥသံဥကရ့ဥ မ့ႈ၀ဲပွၚကြႈထြဲ ပွၚဆဲအ့ဥဖိသ့ဥတဖဥတဂၚန႔ဥလီၚ’ပွၚစီဆွံအဲလ္ဘဲဥသံဥကရ့ဥ အိဥဖ်ဲဥထီဥ၀ဲဒဥဖဲ ၁၂၀၆ နံဥဖဲကေၚမနံၚကီႈ လီၚင့၀့ႈ ( Lauingen ) န႔ဥလီၚ’ အမိႈအပႈသ့ဥတဖဥမ့ႈ၀ဲ ပွၚလ႕အိဥဒီးအလုႈအလႈ တႈလ႕တႈပွဲၚသ့ဥတဖဥန႔ဥလီၚ’ အ၀ဲနုဏလီၚ၀ဲဒဥဆူ  ဒိၚမံၚနံၚကၚ ရသ့ဥသ့ဥတဖဥအတႈကရ႕ကရိသ့ဥတဖဥန႔ဥလီၚ’ သိဥလိ၀ဲဒဥလံဏဖဲ ကိၚလီဥနံၚ၀့ႈဒီး ပၚရံၚ၀့ႈန႔ဥလီၚ’ အ၀ဲဂုဏက်ဲးစ႕းမၚ၀ဲဒ္သိး ပွၚခရံဏဖိသ့ဥတဖဥအတႈသိဥတႈသီဒီးခရံဏစတိၚတဲၚ အတႈသိဥတႈသီသ့ဥတဖဥကဘဥလီၚဖီးဆဲအဂီႈ သ့ဥတဖဥန႔ဥ ကဲထီဥလိဥထီဥ၀ဲအသး ဂ့ၚဂ့ၚန႔ဥလီၚ’  ပဏဃဳဏ၀ဲဒဥဒီးအပ်ဲႈအဆိကတႈလ႕အမ့ႈ၀ဲ သီမဥအကြံနဲဥန႔ဥလီၚ’ သီမဥအကြံနဲဥန႔ဥ မ့ႈ၀ဲဒဥပွၚလ႕အဒိးန႔ႈဘဥတႈကတိၚလ႕အသရဥအဲလ္ဘဲဥအအိဥဒ္အမ့ႈ (ပွၚလ႕အိဥဒီးတႈဆိကမိဥထံသ့ဥတဖဥန႔ဥ ဒီဒါ၀ဲဎြၚအတႈသိဥတႈသီတသ့ဘဥလီၚ’)  အဲလ္ဘဲဥန႔ဥမ့ႈ၀ဲဒဥပွၚလ႕ အိဥလ႕ပွဲၚဒီးနီႈခိတႈသ့တႈဘဥနီႈသးတႈသ့တႈဘဥလ႕အဘဥဃးဒီဆဲအ့ဥသ့ဥတဖဥအတႈသ့တႈဘဥသ့ဥတဖဥခဲလ႕ဏအဃိ…

တႈကြႈထံဆိကမိဥ နီႈခိဒီးနီႈသးအဂီႈ လါနိဥ၀့ဘ႕ဥ ၁၆ သီ ၂၀၂၄ တႈကြႈဆိကမိဥလ႕နီႈခိႈနီႈသးအဂီႈ လူၚကဥ ၁၈း၁-၈ ပစံးလ႕ဎြၚန႔ဥအိဥဘဥဆဥ ပမ့ႈဃုအီၚလ႕ တႈစူႈတႈနဏမဥ . . . ဎြၚန႔ဥ ဟ့ဥပွၚတႈဘ်ဳးတႈဖွိဥတႈဆိဥဂ့ၚဘဥဆဥသနဏက့ ပမ့ႈဃုထုကဖဥလ႕တႈစူႈတႈနဏမဥ . . . ဎြၚန႔ဥ ဟဲလီၚဒီးဒ္သိးကကိးထီဥပွၚဆူမူခိဥဘီမုႈဘဥဆဥ ပ၀ဲပွၚကညီသ့ဥတဖဥဒ္သိးပကတုၚလ႕မူခိဥဘီမုႈအဂီႈ ကီးနံၚဒဲးပတႈအိဥမူန႔ဥ လိဥ၀ဲလ႕ ပကဘဥဂုဏက်ဲးစ႕းန႔ဥလီၚ. ပွၚတနီၚနီၚစံး၀ဲလ႕ ပဃ့တႈန႔ဥ ဎြၚတဟ့ဥပွၚဘဥ. ဎြၚတဒိကနဥ ပတႈထုကဖဥဘဥ . . . ဎြၚတဟ့ဥပွၚဘဥ တမ့ႈဘဥ. ပကဘဥအိဥခိး လ႕တႈ၀ံသးစူၚအပူၚယ အိဥဒီးတႈနဏအလ႕အပွဲၚလ႕…

တႈကြႈထံဆိကမိဥ နီႈခိဒီးနီႈသးအဂီႈ လါနိဥ၀့ဘ႕ဥ ၁၅ သီ ၂၀၂၄ လံဏလူၚကဥ ၁၇း၂၆”၃၇ ခီဖ်ိလ႕လံဏတႈသးခုကစီႈအတႈဒုးမၚနဥ့ပွၚ တႈမၚလိအံၚအပူၚ ပသ့ဥညါဘဥ၀ဲလ႕ ကဎဲႈတႈကိးမံၚဒဲးသ့ဥတဖဥ အတႈအိဥအသးကဟဲတုၚ၀ဲဆူတႈအကတ႕ႈ လီၚဆီဒဥတႈဖဲဟီဥခိဥအစိၚ ကတ႕ႈ၀ဲအခါနဥ့လီၚ’ တႈမၚလိလ႕ခရံဏကစႈဒုးမၚနဥ့ပွၚမ့ႈ၀ဲ ပကဘဥအိဥကတဲႈကတီၚပသးယ ပသုတဘဥဆိကမိႈ၀ဲလ႕ ပသ့သုးနံၚသုးသီ မၚဎံဏမၚနီႈပသး လ႕တႈအိဥကတဲႈကတီၚပသးအဂီႈဘဥ နဥ့လီၚ’ ခရံဏကစႈပဏလီၚနဥ့ပွၚတႈအဒိအတဲႈလ႕အမ့ႈ၀ဲ ဖဲထံလုႈဘ႕တႈအခါ မ့ႈ၀ဲဖဲပွၚအီဥတႈအီတႈယ ဒီးနဥ့မါနဥ့၀ၚအကတီႈ ဒီးမၚဟးဂီၚကြံဏအီၚခဲလ႕ႈလီၚ’ လ႕ကိးမုႈနံၚဒဲးလံဏတႈကစီႈသ့ဥတဖဥအပူၚ ပသ့ဥညါနဥဟူဘဥ၀ဲလ႕ ထံလုႈဘ႕တႈလ႕တဖ်းမဲဥအပူၚ ဒီးတႈတတ႕ႈတနါလ႕ အဟဲအိဥထီဥ၀ဲခ့်သဒံး၀ဲသ့ဥတဖဥအကတီႈ ပွၚတအိဥကတဲႈကတီၚဒ္အသး အိဥ၀ဲအါဒံအါဂၚ ဒီးဟးဂီၚကြံဏ၀ဲနဥ့လီၚ’ တႈကဲထီဥအသးလ႕ တႈတနီႈသူဥပဏသးအပူၚ အိဥ၀ဲကိးမုႈနံၚဒဲးဃဥဃဥနဥ့လီၚ’ ဖဲပွၚကညီဖိခြါဟဲ၀ဲအခါ ဆ႕ကတီႈအ၀ဲအံၚ…

တနံဥအတီႈပူၚ ၃၃ အိဥဘွံးနံၚ Year B  ၂၀၂၄ မႈကူး ၁၃း၂၄”၃၂ ၁” ပကဘဥအိဥသ့ဥနီဥထီဥ ခရံဏအတႈကဟဲက့ၚ၀ဲ ခံဘ်ီတဘ်ီ ထီဘိနဥ့လီၚ’ လ႕တႈတနီဥသူဥပဏသးအပူၚ ပသ့သးပ့းနီဥ၀ဲ ခရံဏကစႈအတႈကဟဲကဒီးတဘ်ီအဂ့ႈ မုႈတနံၚအံၚ လံဏတႈသးခုကစီဥ ဒုးသ့ဥနီဥထီဥပွၚနဥ့လီၚ’ သိဥလိနဲဥလိပွၚလ႕ ဎြၚဟဲ၀ဲဆူပအိဥ လ႕ကိးမုႈနံၚဒဲး ပတႈအိဥမူအိဥဂဲၚအပူၚနဥ့လီၚ’ တႈလ႕ပခီဖ်ိထံဥဘဥ၀ဲ လ႕ကိးမုႈနံၚဒဲးပတႈအိဥမူအိဥဂဲၚအပူၚ ဒီးလ႕တႈအိဥအသးကိးခါဒဲးသ့ဥတဖဥအပူၚ ပကဘဥသ့ထံဥသ့ဥညါဘဥ ဎြၚပကစႈ ၀ံၚဒီး ပကဘဥသဂ႕ႈတူႈလိဏအီၚနဥ့လီၚ’ တႈမၚအသး ဒီးတႈအိဥအသးသ့ဥတဖဥအံၚအပူၚ ပသ့ထံဥဘဥ၀ဲ တႈသူဥဖွံသးညီယ တႈသူဥဆူဥသးဂဲၚနဥ့လီၚ’ ဘဥဆဥ လ႕တႈဒုးသ့ဥညါဆိပဏစ႕ၚပွၚတအိဥ၀ဲအပူၚ ဎြၚပကစႈ ကဟဲ၀ဲဆူပအိဥနဥ့လီၚ’ မၚကဒီးတဘ်ီယ…

တႈအိဥဖွိဥကရ႕ပဏဖ်ါထီဥ အတႈဘဥဎိဏ မ့ႈလ႕ ပွၚကလုဏအလီၚဆီလိဏအသးသ့ဥတဖဥ အတႈသးဟ့လိဏသးအဃိ တႈကစီဥ သီခါကရ႕ခိဥ Gabriele Caccia လ႕အမ့ႈ တႈအိဥဖွိဥကရ႕အခ႕ဥစး ဆူဘီမုႈစ႕ဖွိဥကရ႕ လ႕၀့ႈ New York မၚဆူဥထီဥအတႈကတိၚ ဒ္သိးပွၚကကြႈဆ႕ဥမဲဏ ပွၚကလုဏအတႈသးဟ့လိဏသးလ႕ လီတႈကစီဥအဖီခိဥ (Online Racism)ယတႈမၚန႕ၚ မၚဃဏ ပွၚသုးလီႈသုးက်ဲသ့ဥတဖဥ, ဒီးတႈဘူဥတႈဘါအတႈ ထီဒါလိဏသးသ့ဥတဖဥအဂီႈန႔ဥလီၚ. ပွၚကြႈဎုႈတႈလ႕ ဘီမုႈစ႕ဖွိဥကရ႕ သီခါကရ႕ခိဥ Gabriele Caccia စံးဝဲလ႕ တႈအိဥဖွိဥကရ႕ အိဥဒီးအတႈဘဥဎိဏဘဥဘီ ဘဥဃးဒီး တႈထီဒါမၚန႕ၚမၚဃဏပွၚသုးလီႈသုးက်ဲယ တႈဘူဥတႈဘါသ့ဥတဖဥအတႈထီဒါလိဏအသး ဒီး ပွၚကလုဏသ့ဥတဖဥအတႈသးဟ့လိဏအသးလ႕ လီတႈကစီဥ အဖီခိဥန႔ဥလီၚ.…

မိႈပႈသ့ဥတဖဥ ကဘဥဟးဆွဲးဝဲ တႈအ့ဥလိဏသးလ႕ ဖိလံၚသ့ဥတဖဥ အမဲဏညါ လ႕ဖိလံၚသ့ဥတဖဥ အမဲဏညါ တဘဥအ့ဥလိဏ ကတိဏအါလိဏသးတဂ့ၚ မိႈပႈသ့ဥတဖဥ မ့ႈဝဲ ဖိလံၚသ့ဥတဖဥ အဂံႈအဘါ အတႈဒီသဒ႕ အသးလီၚ. နီႈဒီမါ၀ၚခံဂၚ တႈဂ့ႈကီမ့ႈအိဥထီဥသး တခါခါ အဆ႕ကတီႈ တဘဥပဏဖ်ါထီဥ မၚကဲထီဥလ႕ ဖိလံၚသ့ဥတဖဥ အမဲဏညါဘဥလီၚ. နီႈဒီမါ၀ၚ ခံဂၚတႈကတိၚအါ ကဲထီဥ တႈအ့ဥလိဏဆိးက့လိဏသးန႔ဥ တၾက႕းလ႕ ဖိ္သ့ဥတဖဥ ကဘဥသ့ဥညါဘဥ. တႈဂ့ႈသ့ဥတဖဥအံၚစ့ႈကီး တဘဥထဲြဝဲဒီး ဖိသဥဘဥလီၚ. ဖိသဥသ့ဥတဖဥ မ့ႈထံဥ မ့ႈသ့ဥညါဝဲ အမိဒီးအပါ တႈကတိၚအါလိဏသး အ့ဥလိဏအသးန႔ဥ လ႕အဝဲသ့ဥ…

တႈဃ့န႔ႈတႈဃူတႈဖိးတႈထုကဖဥ ကစႈဎြၚလ႕အဟ့ဥလီၚပွၚတႈသးလီၚသးကြံအစီဆွံယတႈကူဥထီဥဖးလီၚအတီအလိၚ ဒီးတႈဖံးတႈမၚအဂ့ၚအ၀ါ န႔ဥဧ႕ယ ဟ့ဥလီၚဘဥပွၚတႈမုဏတႈပ႕ၚ လ႕ဟီဥခိဥဟ့ဥတသ့ဘဥန႔ဥတက့ႈ ဒုးစဲးဘူးပသးဒီးနတႈသိဥတႈသီ ဒီးလ႕နကဟုကဎဏပွၚအဃိ မ္ပသုတပ်ံၚလ႕ဘဥဒူဥဒါတဂ့ၚ မ့မ့ႈပကန႔ႈဘဥ တႈဃူးတႈဖိးလ႕ အဆ႕ကတီႈ ခဲအံၚန႔ဥတက့ႈ.ပဃ့ကညးနၚ ခီဖ်ိပကစႈခရံဏန႔ဥလီၚ. အဥမ့ဥ

ပႈပါဖရဥစ့းကူဥထီဥဖးလီၚဝဲ ဒ္သိးကအီဥဝဲမုႈဆါခီအတႈအီဥ ဃုဏဒီးပွၚဖွီဥဖိဎဏဖိ တကထိသ႕ကဎၚ တႈကစီဥ ဒ္အကဲထီဥလံဝဲလုႈလႈတမံၚအသိး ပႈပါဖရဥစ့းကမၚလၚကပီၚဝဲ ပွၚဖွီဥဖိဎဏဖိသ့ဥတဖဥအမုႈနံၚ ဃုဏဒီးပွၚဖွီဥဖိဎဏဖိတနီၚ လ႕၀့ႈရိမ့ၚ ဒီးပွၚသ့ဥတဖဥအံၚ ကအီဥဃုဏမုႈဆါခီအတႈအီဥဒီးအီၚ ဖဲအမၚဝဲ တႈလုႈမံးဆါ၀ံၚဝဲအကတီႈန႔ဥလီၚ. တႈအီဥဃုဏမုႈဆါခီအတႈအီဥဒီး ပွၚဖွီဥဖိဎဏဖိ လ႕၀့ႈရိမ့ၚတနီၚ ကဲထီဥဝဲ လုလႈလ႕ ပႈပါဖရဥစ့းအဂီႈ ဒ္အမၚလၚကပီၚဝဲမုႈနံၚအံၚ ဃုဏဒီး တႈအိဥဖွိဥကရ႕လ႕ ဟီဥခိဥဒီဘ့ဥ အသိးန႔ဥလီၚ. တနံဥအံၚအဂီႈ တႈမၚလၚကပီၚတႈအံၚ ကမ့ႈဝဲ (၈) ဘ်ီတဘ်ီ န႔ဥလီၚ. ပႈပါဖရဥစ့းစးထီဥဝဲ တႈမၚလၚကပီၚတႈအမုႈနံၚအံၚ ဖဲ ၂၀၁၇ အနံဥန႔ဥလီၚ. တနံဥအံၚအဂီႈကမ့ႈ၀ဲဖဲ  လါနိဥ၀့ဘ႕ဥသ႕ႏြံတႏြံ အိဥဘွံးနံၚ ဒီးကမ့ႈဝဲဖဲ…

ကစႈဎ့ဥရွူးဎိးထူဥစုညါအက်ဲ ကစႈဎ့ဥရွူးလ႕အၾက႕းဒီးတႈဘူဥထီဥဘါထီဥဧ႕ယ မ္နကသးကညီးဒီး   အုဥက့ၚခီဥက့ၚပ၀ဲဒဥလ႕ အခ်ံးလီၚတီၚလီၚလ႕နမဲဏညါယ ဒီးပွၚစူႈနဏတႈဖိလ႕ အသံတ့ႈလံတဖဥန႔ဥတက့ႈ’ ဟ့ဥလီၚလႈပွၚနတႈနးတႈဖွီဥအဘ်ဳးအဖွိဥ သ့ဥတဖဥန႔ဥတက့ႈ. ဖဲပပိဏထြဲနခံဒီး ပဆိကမိဥနတႈနးတႈနးတႈဖွီဥအခါယ မ္ပကပီႈဎႈလီၚက့ၚပသးဒိဥဒိဥကလဲဏယ ဒီးမ္ပသးကဆူဥထီဥလ႕ ပကတူႈလိဏတႈကီတႈခဲယ တႈနးတႈဖီွဥဒီးတႈဒုဥဒြဲဥလ႕ သူဥမံသးမံန႔ဥတက့ႈ. အိဥဆ႕ထ႕ဥ ဆွၚ – ကစႈဎြၚဧ႕ယ နကအိးထီဥဎနိးပ်ဳၚလီၚ. ထြဲ – ဒီးဎထးခိဥကပၾတ႕ၚထီဥနၚလီၚ. ဆွၚ – ဎြၚဧ႕ယ ဟဲလီၚမၚစ႕ၚဎၚတက့ႈ. ထြဲ – ကစႈဧ႕ယ ဟဲခ့်ခ့်ဒ္သိးနကမၚစ႕ၚဎၚန႔ဥတက့ႈ. ဆွၚ – ပႈဒီးဖိဒီး သးစီဆွံန႔ဥယ မ္အလၚကပီၚတက့ႈ. ထြဲ – ဒ္လ႕အခီဥထံးအသိးခဲအံၚဒီးထီဘိယ…