RVA SgawKaren

(မကြ႔)တႈအိဥဆိးအလီႈသ့ဥတဖဥ ၀့ႈဒီးတႈလီႈတတီၚဘဥတတီၚန႔ဥ မူခိဥစူၚစွၚ၀ဲဒဥအဃိ ျမ့ၚဘဲဒီး တႈသူဥတႈဖ်းသ့ဥတဖဥဟးဂီၚ၀ဲဒဥအဂ့ႈ. ပွၚအိဥလ႕ကီႈပဎီၚအဖီခိဥတႈလီႈသ့ဥတဖဥန႔ဥ မူခိဥအတႈစူၚအါအဃိ ထံဒိဥနိဒိဥဟဲအိဥထီဥ၀ဲအ ဆ႕ကတီႈအခါန႔ဥ လ႕(မကြ႔)တႈအိဥဆိးလီႈအပူၚ ၀့ႈဒီးတႈလီႈတတီၚဘဥတတီၚန႔ဥ  စးထီဥဖဲလါခုးအဆ႕ကတီႈန႔ဥ မူခိဥအတႈစူၚစွၚ၀ဲဒဥအဃိ ျမ့ၚဘဲဒီး တႈသူဥအီဥဖ်းအီဥသ့ဥတဖဥ ဟးဂုဏဟးဂီၚကြံဏ၀ဲဒဥန႔ဥလီၚ. (မကြ႔)တႈအိဥဆိးအလီႈသ့ဥတဖဥ လ႕အမ့ႈ မကြ႔၊ နဏမီဥ၊ ဎ့ၚနၚထံက်ိ၊ ခေီဥ၊ ဆ့ဥျဖဴၚ၊ ပခူၚကူၚ၊ တႈလီႈသ့ဥတဖဥအပူၚ လါခုးအတီႈပူၚန႔ဥ ခီဖ်ိလ႕ တႈတစူၚဘဥအဃိ ျမ့ၚဘဲဒီးတႈသူဥတႈဖ်းသ့ဥတဖဥ သူဥ၀ဲတႈမၚ၀ဲဒဥအဃိ ဖဲဒ့ဥညါအဆ႕ကတီႈန႔ဥ တုၚလီၚလ႕ လါခုး ၁၃ သီအနံၚန႔ဥ တႈစူၚ၀ဲဒဥ တႈလီႈတစဲး လ႕န႔ၚတစဲးအဃိ ပွၚလ႕အသူဥလီၚဖ်းလီၚ၀ဲဒဥ ျမ့ၚဘဲသ့ဥတဖဥ…

မူခိဥမူထံးအတႈဆီတလဲအဃိ ၾက႔ဥဘဲၚရံၚဎၚအက့ႈအဂီၚ လ႕ႈဂ့ႈတုႈဖးဒိဥ အိဥဖ်ါအသးတဂ့ၚလ႕ၚဘဥအဂ့ႈ( 24 . 8 . 2020 ) ခီဖ်ိမူခိဥထံး အတႈဆီတလဲအဃိ ဘဥတႈသ့ဥညါ၀ဲလ႕ ၾက့ဥဘဲၚရံၚဎၚ အက့ႈအဂီၚ လ႕ႈဂ့ႈတုႈဖးဒိဥအံၚ အဂံႈအစီအတႈဂ့ၚတႈ၀ါ ဖ်ါလီၚစွၚကြံဏ၀ဲဒဥ ဖးဒိဥညါအဂ့ႈန႔ဥ ဘဥတႈသ့ဥညါပဏ ပနီဥအီၚန႔ဥလီၚ. ပွၚဟီဥခိဥဖိအတႈဟူးတႈဂဲၚအဃိ ဟီဥခိဥဖ်႕ဥဟဲကလ႕ၚထီဥဒီး ပီဥလဲဥထံအမဲဏဖံးခိဥ ဟဲအါထီဥအံၚန႔ဥ ကဲထီဥတႈဂ့ႈကီတခါလ႕ ၾက့ဥဘဲၚရံၚဎၚ အက့ႈအဂီၚ  လ႕ႈဂ့ႈတူႈဖးဒိဥအဂ့ႈအံၚန႔ဥ ဘဥတသ့ဥညါအီၚလ႕ ၅ နံဥအတီႈပူၚ(AUstralia) အပဒိဥအလံဏတႈအ႕ဥလီၚ အီလီၚအတႈပဏဖ်ါထီဥအပူၚန႔ဥလီၚ. ၾက့ဥဘဲၚရံၚဎၚ အလဲႈအထီဥအိဥ မံၚလဏ ၁၄၀၀ အံၚန႔ဥ အိဥပွဲၚ၀ဲဒဥဒီး စဲအ့ဥအက်ိၚအက်ဲ…

ခိဥဃ႕ၚန႔ဆ႕ဥ အကံႈအစီအခီဥထံခီဥဘိအဂ့ႈ ၁၇/၈/၂၀၂၀ လ႕ညါတႈအိဥသးသ့ဥတဖဥ  ခီဖ်ိလ႕ခိဥဃ႕ၚအတႈဟးဂုဏဟးဂီၚအဃိ ဟဲဖ်ါထီဥ၀ဲဒဥလ႕ ပွၚကညီအဖီခိဥ လ႕မၚဟးဂုဏဟးဂီၚတႈန႔ဥလီၚ  ဘူးထီဥနံဥကလ႕ဏအဆ႕ကတီႈန႔ဥ အၚရွဥဒီး ပစံၚဖ့ဥအတႈလီႈ ခိဥဃ႕ၚတႈအိဥသးသ့ဥတဖဥ တႈဘဥဎိဏလီၚသးအူးဖါအါညါန႔ဥလီၚ. လ႕တႈန႔ဥအဃိ အၚရွဥကီႈပူၚ မုႈက်ိၚ၀ဲကြဥအတႈမၚအီဥဒီး ပွၚတ၀႕အတႈဖံးတႈမၚ ကဒိဥထီဥလဲၚထီအဂီႈ လ႕ညါ  ခိဥဃ႕ၚန႔ဆ႕ဥအဂံႈခီဥထံးခီဥဘိဒီး ဘဥဃးတႈရ့ လိဏမုဥလိဏသ့ဥတဖဥ အိဥ၀ဲဒဥန႔ဥလီၚ. ဆ႕ကတီႈခဲအံၚ အၚရွဥပွၚကညီနီဥဂံႈ အိဥ၀ဲ ၄ ဘံၚလံၚဎ႕ၚဒီး လ႕ဟီဥခိဥဖ်႕ဥအပူၚပွၚကညီအိဥ၀ဲ ၅၈ မ်းကဎၚညါန႔ဥလီၚ. ၂၀၂၀ ဟဲတုၚအခါန႔ဥ အၚရွဥ ပွၚကညီနီဥဂံႈ ကအိဥ၀ဲဒဥ ၄. ၃ ဘံၚလံၚဎ႕ၚ ဃဥဃဥန႔ဥလီၚ.…

Saturday, August 15, 2020 မိႈစီဆွံမၚရံဎၚ ဘဥတႈစိဏထီဥအီၚဆူမူခိဥ အဘူဥနံၚ (15.8.2020) မိႈစီဆွံမၚရံဎၚန႔ဥ ပစူႈပနဏ၀ဲလ႕ မုႈနံၚခံကတ႕ႈမ့ႈ၀ဲပွၚလ႕ ဘဥတႈစိဏထီဥအီၚဆူမူခိဥဘီမုႈတဂၚ န႔ဥလၚီ’တႈသ့ဥတဖဥအံၚန႔ဥ မ့ႈ၀ဲအနီႈကီႈန႔ဥ ဖဲ(၂၁) နံဥပဏဖွိဥန႔ဥ  ပထံဥဒီးပနႈဟူဘဥ၀ဲလ႕ လံဏတႈစံဥတဲၚတဲလီၚအပူၚ န႔ဥလီၚ’ ဖဲ(၁၉၅၀) နံဥန႔ဥပါပါသီခါ ကရ႕ႈခိဥတဆံခံဂၚတဂၚ န႔ဥပဏဖ်ါထီဥ၀ဲတႈဂ့ႈလီၚတံႈအံၚလ႕ လံဏတႈပရ႕လ႕အမ့ႈ၀ဲ Munificentissimus Deus အပူၚန႔ဥလီၚ’ မိႈစီဆွံမၚရံဎၚန႔ဥ အိဥ၀ဲဖဲ (အ့ဖဲဥ၀့ႈ) လ႕အလီႈခံကတ႕ႈ န႔ဥလီၚ’ ပွၚတႈမ႕ဖိသ့ဥတဖဥ ဆိကမိဥ၀ဲလ႕ မိႈစီဆွံမၚရံဎၚန႔ဥလ႕ အသံသပွၚတ႕ႈဧါယမ့ႈတမ့ႈအမံဘဥသးဧါန႔ဥ တပဏဖ်ါထီဥ၀ဲ လီၚတံႈလီၚဆဲးဘဥလီၚ’ ဘဥဆဥတႈဂ့ႈလ႕ အလီၚတံႈကတ႕ႈန႔ဥ…

ဖဲ ၂၁၀၀ အနံဥမ့ႈဟဲတုံၚ၀ဲ အဆ႕ကတီႈ (ဟံဥမၚ၀ိၚဒၚကစ႕ႈ)ထံခ်ံဥကစ႕ဥသ့ဥတဖဥ အထံကလီၚဘွ့ဥ၀ဲ ၃၃မ်းကဎၚအဂ့ႈ   ၃ ၈ ၂၀၂၀ ဖဲ ၂၁၀၀ အနံဥအဆ႕ကတီႈ (ဟံဥမၚ၀ိၚဒၚကစ႕ႈ)န႔ဥ အဆံးကတ႕ႈ  ၃၃ မ်းကဎၚ ကလီၚဘွ႔ဥ၀ဲဒဥ ICIMOD န႔ဥ တဲဖ်ါထီဥ၀ဲဒီး ကီႈပဎီၚအပူၚ ပွၚလ႕အအိဥဘူးဒီး (အ့ၚဎၚ၀့ၚဒံၚ)ထံက်ိကီးခိဥသ့ဥတဖဥ ကထံဥဘဥတႈကီတႈခဲ တႈဘဥဎိဏဘဥဘီွ အအါကတ႕ႈဒီး ပွၚဒူးနဲဥမူခိဥကလံၚသီဥဂီၚတဲ ဖ်ါထီဥ၀ဲဒဥန႔ဥလီၚ. ဖဲ ၂၁၀၀ အနံဥအဆ႕ကတီႈ (ဟံဥမၚ၀ိၚဒၚကစ႕ႈ)န႔ဥ အဆံးကတ႕ႈ  ၃၃ မ်းကဎၚ ကလီၚဘွ႔ဥ၀ဲဒဥ ICIMOD န႔ဥ တဲဖ်ါထီဥ၀ဲဖဲ…

ဟီဥခိဥဖ်႕ဥဟဲကလ႕ၚထီဥအံၚ ကဲထီဥတႈကီတႈခဲလ႕ ဘုသးသ့ဥတဖဥ အတႈဟးထီဥက်ဲ အဂ့ႈ ဆူမဲဏညါဎၚဖွိဥနံဥအပူၚ ဟီဥခိဥအတႈကိႈအံၚန႔ဥ ကအါထီဥ၀ဲလ႕ သ႕ဘ်ီတုၚ ခြံဘ်ီ ဒီး ကကဲထီဥတႈလီၚဘဥဎိဥလ႕ ဘုသးသ့ဥတဖဥအတႈဟးထီဥက်ဲအဂ့ႈန႔ဥ ပွၚမၚကြႈဘုသး (IRRI) အတႈကရ႕ကရိတဲဖ်ါထီဥ၀ဲန႔ဥလီၚ. (AP) လီႈခ႕ဥသး တ႕ကစီဥစ့ႈကီးစံး၀ဲလ႕ ဟီခိဥဖ်႕ဥအတႈဟဲကလ႕ၚထီဥအံၚန႔ဥ မၚကီမၚခဲ၀ဲဒဥ တၚသူတၚသဥ လီၚဆီဒဥတႈဘုသးသ့ဥတဖဥ အတႈအတႈဟးထီဥအဂ့ႈန႔ဥ ကြဲးဖ်ါထီဥ၀ဲဒဥလ႕ 2004 တႈကစီဥအလံဏတႈကြဲးအပူၚန႔ဥလီၚ. (IRRI)ကရ႕စ့ႈကီး ဖဲလ႕အပူၚကြံဏ ဎၚဖွိဥနံဥသ့ဥတဖဥ အတႈကဲထီဥသးအတီႈပူၚ တႈကိႈအသဟီဥဒီး ဘုသးအတႈဟးထီဥအံၚန႔ဥ လ႕အ၀ဲသ့ဥထီဥသၾတီၚဒီး မၚ၀ဲတႈကြႈထံ ကြႈဆးအပူၚ စံး၀ဲလ႕ဟီဥခိဥဖ်႕ဥ အတႈဟဲကလ႕ၚထီဥအံၚန႔ဥ ဒုးဆံးလီၚစွၚလီၚ၀ဲဒဥ ဘုသးသ့ဥတဖဥ…

(၆) ပကဘဥအိဥဒီး တႈပဏလုႈပဏပွၚ့လ႕ အဘဥလိဏသးဒီး ပတႈအိဥသး ပတႈပညိဥ သ့ဥတဖဥန႔ဥ မၚကဲထီဥန႔ႈ၀ဲ ပတႈအိဥမူ တႈမုႈလႈသ့ဥ တဖဥန႔ဥလီၚ’  မ့ႈစ့ႈကီး၀ဲ တႈမၚန႕ၚအက်ဲ ဟဲအိဥထီဥအသး န႔ဥလီၚ’ ပမ့ႈတအိဥဒီး တႈပဏသးလ႕ ပတႈမုႈလႈ ဒီးပတႈတီဏပဏ သ့ဥတဖဥ အဖီခိဥဘဥန႔ဥ ပကထံဥဘဥ၀ဲဒဥ တႈကီတႈခဲဒီးတႈလ့ပစီသ့ဥ တဖဥအကလုဏကလုဏ န႔ဥလီၚ’ ပွၚကိးဂၚအိဥ၀ဲဒဥ ဒီးတႈမုႈလႈ ယတႈတီဏပဏ န႔ဥလီၚ’  ဘဥဆဥ တႈသ့ဥတဖဥအံၚ တဒ္သိးလိဏအသးဘဥ’ ဒ္သိးလိဏအသးဒီး ပွၚဒ့၀ဲတႈ ဒ့တႈအူ အလီႈအသိးန႔ဥလီၚ’ တႈလီႈလ႕ ပွၚဒ့၀ဲတႈဒ့ တႈအူအလီႈန႔ဥ ပဒ့ထဲ…